18 marca 2011

Żołądek - nasz organ trawienia.

rtg.żołądka-organ trawienia
 Żołądek to narząd wchodzący w skład układu pokarmowego. W pionowej postawie ciała jest podobny do haka, ale jego kształt zmienia się w zależności od wieku, płci oraz położenia narządów sąsiednich, jak również od stanu skurczu mięśni żołądka.
Leży po lewej stronie brzucha (pod lewym łukiem żebrowym) i łączy się z końcową częścią przełyku oraz początkową częścią jelita cienkiego przez specjalny pierścień mięśniowy nazywany odźwiernikiem.

 Żołądek jest najszerszą częścią przewodu pokarmowego. W żołądku wyróżniamy część wpustową, dno, trzon, kolanko i część odźwiernikową. Część wpustowa stanowi górną partię żołądka leżącą obok wpustu nazywana jest dnem żołądka. Część odźwiernikowa tworzy końcowy odcinek żołądka przechodzący w jelito. Biegnie w niej kanał kończący się otworem, czyli odźwiernikiem żołądka. Łączy on żołądek z jelitem cienkim (z dwunastnicą). Ściana żołądka zbudowana jest od wewnątrz z:
  • błony śluzowej z tkanką podśluzową
  • błony mięśniowej
  • błony surowiczej.
 Błona śluzowa stanowi wewnętrzną część żołądka. Na całej jej powierzchni występuje grupa warstwa śluzu (0,5, 5 mm) oraz różnego rodzaju fałdy. Na fałdach tych i między nimi znajdują się drobne, wielokątne wyniosłości tzw. pola żołądkowe o średnicy 1 - 6 mm. Powierzchnię pól żołądkowych pokrywają fałdy kosmkowate, które są najdrobniejszą rzeźbą błony śluzowej. Fałdy kosmkowate wyglądem przypominają kosmki jelitowe, nie wpuklają się jednak taj jak one w obręb światła. Między innymi na podstawie tej różnicy można określić, o ile mniejsze znaczenie dla czynności wchłaniania ma żołądek niż jelito. Kosmki jelita wpuklają się bowiem w treść pokarmową i są właściwym narządem resorpcyjnym. Między fałdami kosmkowatymi znajduje się, gesto obok siebie leżące, małe otworki, prowadzące do tzw. dołeczków żołądkowych. Na dnie każdego z nich leżą ujścia gruczołów błony śluzowej żołądka. Dołeczki te w przekroju poprzecznym mają około 0,2 mm. Tkanka podśluzowa umożliwia błonie śluzowej przesuwanie się względem błony mięśniowej, jak również tworzenia się fałdów. W tkance podśluzowej przebiegają większe naczynia krwionośne - limfatyczne oraz liczne nerwy. Mięśniówka przełyku - zarówno jej zewnętrzna warstwa z włóknami podłużnymi, jak i wewnętrzna z włóknami okrężnymi - przedłuża się na żołądek. Jako trzecia, najgłębiej położona, występuje warstwa o włóknach skośnych, która stanowi układ komórek mięśniowych specyficznych dla żołądka. Warstwa podłużna, zewnętrzna występuje głównie w krzywiznach żołądka. Włókna podłużne przechodzą w części odźwiernikowej w warstwę podłużną dwunastnicy.
 Warstwa okrężna, najgrubsza stanowi środkową część mięśniówki. Biegnie ona równomiernymi, pierścieniowatymi pasmami włókien i otacza cały żołądek. Od góry łączy się z warstwą okrężną przełyku, a od dołu z warstwą okrężną dwunastnicy. W okolicy odźwiernika staje się stopniowo grubsza  i tworzy znaczne pierścieniowate zgrubienie tzw. zwieracz odźwiernika. W stanie skurczu zwieracz ten zamyka żołądek, podczas rozkurczu odźwiernik zostaje otwarty. Trzecia warstwa - skośna jest najgłębiej położona. Włókna te znajdują się między warstwą okrężną a błoną śluzową.

Czynność błony mięśniowej:
 W trzonie żołądka, pod wpływem napięcia mięśniówki (tzw. perystoliki), ściany żołądka pod małym ciśnieniem obejmują jego treść tak, że nie stykają się ze sobą i treść pokarmowa utrzymuje się w żołądku mimo siły ciężkości. W przypadkach złej perystoliki treść opada ku kolanku żołądka. Do powyższej czynności, która w trzonie żołądka odgrywa główną rolę, dochodzi druga - ruchy perystaltyczne (robaczkowe) mięsniówki. Ruchy robaczkowe rozpoczynają się w połowie długości trzonu. Występują one w postaci pierścieniowatych zwężeń i przesuwają się powoli w kierunku odźwiernika, wytwarzając tzw. falę perystaltyczną żołądka. Normalnie powinny występować dwie lub trzy fale. Występowanie więcej niż trzech fal równocześnie uważa się za objaw chorobowy. Przepłynięcie fali od połowy trzonu aż do odźwiernika trwa 15 - 30 sekund. Co 15 - 30 sekund w tym samym miejscu zjawia się nowa fala. Na ogół fala perystaltyczna wpukla się  nie głebiej niż na 0,5 - 1 cm i głebokość jej wzrasta w kierunku odźwiernika, osiągając maksimum w części odźwiernikowej. Tu tworzy się jama odźwiernikowa w której zalega pokarm. Kiedy odźwiernik otwiera się, skurcz jamy odźwiernikowej wstrzykuje swą treść do dwunastnicy. Ciśnienie w tym miejscu jest około 7 razy większe niż po przeciwnej stronie, na dnie żołądka. Odźwiernik jest zamknięty do czasu, aż kwaśna treść żołądka nie zostanie zneutralizowana w dwunastnicy. Błona surowicza otaczająca żołądek od zewnątrz jest gładka i lśniąca i na ogół jest ściśle zarośnięta z błoną mięśniową.

Wydzielanie i skład soku żołądkowego:
 Sok żołądkowy wydzielany jest przez gruczoły żołądka i komórki błony śluzowej. Człowiek wydziela w ciągu doby około 1200 - 1500 ml soku żołądkowego o pH 1,5,5. W skład soku żołądkowego wchodzi: woda, kwas solny 0,4 - 0,5%, sole mineralne (sód, potas, wapń, fosfor, dwuwęglany i siarczany) w ilości 0,3 - 0,5% oraz substancje organiczne: enzymy, śluz i substancje grupowe krwi.
  • Kwas solny - w warunkach normalnych ma stałe stężenie, zmienia się tylko jego objetość w soku żołądkowym. Kwas solny spełnia wiele funkcji, które głównie polegają na:
- aktywowaniu pepsynogenu, który zamienia się na pepsynę,
- zakwaszeniu środowiska, co jest nieodzowne dla działania pepsyny i innych enzymów żołądka
- rozluźnieniu wiązania aminokwasów w białkach, co ułatwia działanie trawienne pepsyny
- zabijaniu bakterii, które dostają się do żołądka z pokarmem
- wywołaniu odruchów regulujących przepływ żółci i soku trzustkowego do dwunastnicy.

Głównymi enzymami soku żołądkowego są : pepsyna, lipaza, lizozym, żelatynaza oraz anhydraza węglowodanowa.
  • Pepsyna - wydzielają  ją komórki gruczołów dna żołądka w postaci nieczynnej - pepsynogenu. Pepsynogen dopiero w środowisku kwaśnym, pH 6, przekształca się w enzym czynny tzw. pepsynę. Pepsyna trawi białka, które ulegają rozkładowi na proteazy i peptony oraz nieliczne aminokwasy i polipeptydy. W ten sposób białka zostają przygotowane do całkowitego rozbicia przez enzymy soku trzustkowego - trypsynę i peptydazy, które w dwunastnicy trawią białka do aminokwasów.
  • Lipaza żołądkowa - enzym ten trawi tłuszcze, które do żołądka wprowadzane są w postaci zemulgownej, jak np. tłuszcze mleka, jaj, śmietany itp.
  • Lizozym - działa najaktywniej przy pH 5,3 i rozkłada węglowodany.
  • Żelatynaza - działa bardzo aktywnie na żelatynę.
  • Anhydraza węglowodanowa - bierze udział  w wydzielaniu kwasu solnego.
  • Śluz żołądkowy - ma zdolność wiązania kwasu solnego, porzez obniżenie zawrtości wolnego kwasu solnego chroni błonę śluzową przed jego działaniem. Śluz, poza zmniejszaniem zawartości kwasu solnego, hamuje czynności trawienne enzymów, chroni błonę śluzową przed urazami mechanicznymi i ułatwia poślizg pokarmu podczas przechodzenia do dwunastnicy.
 W wydzielaniu soku żołądkowego wyróżniamy trzy fazy: nerwową, żołądkową i jelitową.

                                                                                               D.W. Młodniccy

 Sól, cukier i nikotyna - nieprzyjaciel dla twojego żołądka

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz

Lineye.pl